ÇEVRESEL ÖLÇÜMLER
İşletmelerdeki Çevre Bölümleri tarafından ÇED Raporu taahhütlerine ve ilgili mevzuatlara uygun olarak ölçümler yapılmakta düzenli aralıklarla takip edilmekte ve kayıt altına alınmaktadır.. İşletmelerde rutin olarak geçekleştirilen ölçümler aşağıda özetlenmiştir;
1. Toz Kontrolü
Maden işletmelerinde oluşabilecek toz emisyonları çeşitli kontrol yöntemleri kullanılarak devamlı kontrol altında tutulmakta ve çevreye etkileri modelleme ve ölçüm yoluyla irdelenmektedir.
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği ile Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtilen toz emisyon sınır değerlerine uygun olarak faaliyetlere devam edilmektedir. Bunu sağlamak için madenlerde partikül madde (PM) ve çöken toz ölçümleri, ÇED Raporu taahhütlerinde belirtilen noktalarda düzenli olarak yapılmaktadır. 10 µm ve altındaki PM konsantrasyonu, otomatik beta-ışını tipi ölçüm cihazlarıyla saatlik olarak ölçülmektedir. Çöken tozlar ise, toz kovaları vasıtasıyla aylık toplam olarak ölçülmektedir. Bunlara ek olarak, patlatma öncesi ve sonrası açık ocakta oluşabilecek PM emisyonlarını azaltmak için su ile ıslatma yöntemi uygulanmaktadır.
Kırıcı ünitesindeki cevher boşaltma noktasında oluşabilecek PM’yi bastırmak için su spreyleri kullanılmaktadır. Ayrıca tesis kırıcı bölgesinde toz tutma ünitesi mevcuttur. Bu kontrol yöntemleri ile maden sahasında partikül madde emisyonlarının yönetmeliklerle belirlenen sınır değerlerini aşması engellenmektedir. İşletmelerde bulunan yolların bir kısmı asfalt ile kaplanmıştır, asfalt dökülemeyen alanlar da ise arazözler ile sürekli sulama işlemi yapılmaktadır.
2. Gürültü Kontrolü
Koza Altın İşletmeleri A.Ş. madenlerindeki çalışmalarda Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’ne uyulmaktadır. Çevresel gürültü-titreşim değerleri günlük olarak ölçülmekte ve kayıt altına alımaktadır. Aynı zamanda maden sahasına en yakın yerleşim birimlerinde ÇED Raporunda taahhüt edilen noktalarda belirli aralıklarla gürültü-titreşim ölçümleri alınmaktadır. Ölçüm sonuçları her ay düzenli olarak raporlanmaktadır.
3. Hidrojen Siyanür (HCN) Gazı Kontrolü
Liç, çöktürme ve desorpsiyon ünitesi gibi proses kaynaklarından ortam pH’sına bağlı olarak ortaya çıkabilecek HCN gazının oluşumunu önlemek ve altın/gümüş kazanım yüzdesini en optimum düzeyde tutabilmek için bu ünitelerde ortam pH’sı 10’un üzerinde tutulmaktadır. Her ihtimale karşı oluşabilecek HCN gazı ölçümü için maden sahalarında yeterli sayıda HCN gazı ölçüm dedektörü bulunmaktadır. Bu cihazlar ile sabit veya seyyar olarak liç tankları üzerinde, tesis, atık barajlarının ve yığın liç alanlarının etrafında düzenli olarak ölçüm yapılmaktadır. Cihazlarda 5 ppm ve 10 ppm olmak üzere iki kademeli alarm sınırı bulunmaktadır.
4. Atık Depolama Tesisi Ölçümleri
Proses sonucunda çıkan atıkların bozundurulması için kimyasal bozundurma tesisi kurulmuştur. Bu tesis aşağıdaki ünitelerden oluşmaktadır:
1- INCO SO2/Hava prosesi ile siyanür bozundurma,
2- Ferrik sülfat prosesi ile ağır metal duraylama,
3- Tesis içi dökülme ve siyanatlar için hipoklorit bozundurma.
Kimyasal olarak bozundurulmuş proses atıkları doğal bozundurmaya bırakmak amacıyla nihai olarak Atık Depolama Tesisinde (ADT) depolanmaktadır.ADT’de siyanür ve ağır metal ölçümleri günlük olarak üç noktada yapılmaktadır:
- Kimyasal bozundurma ünitesi çıkışından,
- Atık depolama tesisine deşarj edilmeden önceki bir noktadan,
- ADT’den tesise geri çevrilen sudan.
- Atık Depolama Tesisleri ve Yığın Liç Alanları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınan Çevre Lisansı çerçevesinde işletilmektedir.
5. Yeraltı ve Yüzey Sularının İzlenmesi
Işletmelerde etki alanı ve çevresindeki su kalitesi ve etkilerinin belirlemek için, yeraltı ve yüzey sularından düzenli su seviyesi ve su kalitesi ölçümleri aylık olarak akredite laboratuvar firmaları tarafından yapılmakta ve mevzuatlara göre değerlendirilmektedir.
6. Su Gelirinin Kontrolü
İşletmelerimizde yeraltı ocakları ve açık ocakların, yeraltı su tablasının altında kaldığı durumlarda, üretim esnasında çatlak ve fay zonlarından yeraltına ve açık ocak içerisine su drenajı olmaktadır. Yeraltı ve açık ocaktan çıkan sular kademeli bekletme havuzlarına alınarak, Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne göre alıcı ortama deşarj standartları sağlandıktan sonra, deşarj iznine dayalı olarak dereye deşarj edilmektedir. Deşarj noktasından numune alınarak aylık olarak analizi yapılmaktadır.
7. Meteorolojik Ölçümler
Proses genelinde kontrol altında tutulan su balansına olası meteorolojik etkilerin net bir şekilde belirlenmesi ve doğru planlama yapılması amacı ile kurulmuş ve işletilmekte olan otomatik meteoroloji gözlem istasyonu bulunmaktadır. 24 saat boyunca otomatik ölçüm alan istasyonda sıcaklık (max., min.,ort), yağış miktarı, max.rüzgar yönü,-hızı-saati, nem,ortalama hava basıncı,buharlaşma, güneşlenme süresi vb. ölçümler yapılmaktadır.
