Page 51 - Full_lite

49

Ekonomik açıdan ise uzaydan getirtilebilecek gök- Türk mevzuatını uzay ve madencilik bakımından
taşları ile Dünya’da arz talep dengelerinin dalga- ele alırsak; 3213 sayılı Maden Kanunu’nda yer ka-
lanması konusu ise ayrıca ele alınması gereken ve buğunda ve su kaynaklarında tabi olarak bulunan,
oldukça tartışılması gereken bir husustur. ekonomik ve ticarî değeri olan petrol, doğalgaz,
jeotermal ve su kaynakları dışında kalan her türlü
Uluslararası olarak uzayla ilgili faaliyet bakımın- maddenin bu Kanuna göre “maden” kavramı içeri-
dan ise 1962 yılında dış uzayın barışçı amaçlarla sinde olduğu belirtilmiştir. Kanunda yer kabuğu ve
kullanımı bakımından devletlerarası koordinasyon su kaynaklarında bulunan ifadesi doğrultusunda
sağlamak amacıyla Birleşmiş Milletler nezdinde, uzaydan getirilebilecek göktaşı vb. maddelere iliş-
Birleşmiş Milletler Dış Uzay Dairesi (UNOOSA) ku- kin bir ibare bulunmadığından asteroitlerden elde
rulmuştur. 13 Birleşmiş Milletler’in 1967 tarihinde, edilebilecek herhangi bir maddenin mevzuatımız
aralarında Türkiye’nin de olduğu 102 ülkenin im- açısından maden sayılmadığı görülmektedir. 15
zasıyla kabul edilen, resmi adıyla “Ay ve Diğer Gök
Cisimleri Dâhil, Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Sonuç olarak, küresel ölçekteki gelişmeler de de-
Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında ğerlendirildiğinde, mevzuatımız bakımından da
Antlaşma”, 14 kısa adıyla ise Uzay Antlaşması’na uzay ve maden hukuku açısından birçok revizyon
göre, dış uzayın keşfi ve kullanımının tüm ülkele- yapılması gerekliliği bulunmaktadır. Hâlihazırdaki
rin çıkarına olması gerektiği hususu özellikle belir- maden mevzuatında dahi henüz güncel konularda
tilmiştir. Bu antlaşmada; tüm ülkelerin bu konuda yapılması zaruri revizyonlar göz önüne alındığında,
prensip olarak özgür ve eşit haklara sahip olduğu, uzay madenciliği hususu her ne kadar farazi bir du-
uzay cisimlerinin mülkiyeti üzerinde milli iktisapta rum gibi gözükse de küresel gelişmelerin yakından
bulunamayacağı belirtilmektedir. Buna karşın, bu takip edilip bu tip mevzuların en azından dile ge-
düzenlemelerin sadece devletler hukuku bakımın- tirilmesi elzemdir. Teknolojik açıdan ve madencilik
dan getirilip getirilmediği veya egemenlik bakımın- bakımından hayli heyecan yaratan projeler açısın-
dan getirilmiş olduğu, özel tüzel kişiliklere yönelik dan ülkemizin de atılım yapmasının, küresel trendin
olup olmadığı, uzaydan elde edilebilecek ve ekono- yakalanması bakımından araştırma ve geliştirme
mi yaratan maddeler açısından geçerli olup olma- projelerine destek verilmesinin oldukça önemli ol-
dığı konuları ise ülkelerin yeni yaklaşımları da göz duğu da aşikârdır.
önüne alındığında bir hayli tartışılması gereken bir
konudur.

Kaynaklar:
13 http://www.unoosa.org/oosa/en/aboutus/roles-responsibilities.html erişim tarihi 06.07.2018
14 Ay Ve Diğer Gök Cisimleri Dahil, Uzayın Keşif Ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında Antlaşma için bkz: http://www.resmi-
gazete.gov.tr/arsiv/12732.pdf
15 Yavuz Tüğen, Asteroit Madenciliğinin Hukuki Geleceği, http://www.kozmikanafor.com/asteroit-hukuk/

kozaaltin.com.tr