Page 16 - KOZA_4_Web

14 14
Yer Bilimi

ve Önemi

Hikmet YAVUZ
Koza Altın İşletmeleri, Ankara
Orta Anadolu Aramalar Müdürü

“Jeolog mu? Jeoloji Mühendisi mi?” sorusu Türkiye’deki
mühendisi ise kurulmuş modelde insanın belirli
jeoloji camiasında süregelen bir tartışma konusu olmuştur.
ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli teknik ürün ve
Bu soruya cevap verebilmek için, bu meslek dalında çalışan
sistemleri üretir. Yukarıda bahsettiğimiz sorunun
insanların faaliyet alanlarına bakarak, tartışmaya konu olan
cevabına dönecek olursak, doğal kaynakların
terimlerin kökensel anlamlarını karşılayıp karşılamadığını
tespit edilmesinde çalışan bir araştırma jeoloğu yer
irdelemekle başlamalıyız. Bu sebeple de genel bir çerçeve
kabuğunu tanımlarken bir mühendisten ziyade bilim
oluşturmak için tanımlamaya bilim teriminin kendisinden
insanı olmanın bilinci ile hareket etmektedir.
başlamamız doğru olacaktır.
Yer bilimci bilinmeyeni bulmak için sorgulayan gerçek
Bilim kelimesi; Latince’ye (science) Yunanca’dan geçmiş ‘-(o)
bir bilim insanıdır. Bilinmeyeni bulmayı kendine şiar
logy’ kelime kökünden gelir ve bilim dallarını isimlendirirken
edinen araştırma jeologları, kaynakları ortaya çıkarma
son ek olarak kullanılır. Bilim nedir sorunun cevabını
yolunda harcanan zamanın değerinin farkındadır
Avustralyalı bilim felsefecisi Sir Karl Raimund Popper:
ve en az zamanda en çok neyi ortaya koyabilirim
“İfadeleri gözlemle kontrol edilerek yanlışlanabilecek
sorusunu sürekli kendisine sorar. Bir taraftan elde
düşünce sistemleri“ şeklinde vermiştir ve bu tanımlama
ettiği veriler ile jeolojik modelini desteklerken,
hemen hemen tüm bilim insanları tarafından kabul
diğer taraftan da aynı modeli çürütmek için sorular
görmektedir.
sorarak yeni bir model oluşturma çabasındadır.
Araştırma jeoloğunun ilgilendiği zaman aralığı dünya
İnsanoğlu yaradılışı gereği bulunduğu çevreyi tanıma ve
için 4.4 milyar yıl, Türkiye için 600 milyon yıllık bir
tanımlama arayışı içerisindedir. Bu arayışın ilk yönelimi de
dilime tekabül eder. Bu süreç, sürekli hipotezler
baktığı her yerde gördüğü ‘doğa’ olmuştur. Doğa bilimleri
ve kavramsal modellemeler üreterek kayaçların
olayların zamanını değil, tümevarımsal bir kavram olan
başından ne geçtiğini anlamak için hiç de basite
olgular sürecini içerir. Doğa biliminin alt dallarından biri olan
alınabilecek bir zaman aralığı değildir. Bir araştırma
jeoloji Türkçede yer bilimi olarak isimlendirilir ve Yunanca ‘gē’
jeoloğunun tanımlamaya mükellef olduğu konu tam
(Latince: earth) ve ‘–logia’ son ekinin birleşmesi ile oluşmuştur.
da budur. Diğer bir deyişle, milyon yıllar içerisinde
Yer bilimi ile ilgilenen bilim insanına da ‘yer bilimci’ ya da
oluşmuş, oluştuktan sonra kırılmış, ötelenmiş ya da
‘jeolog’ denmektedir. En genel ifade ile jeoloji; gözlenebilir
aşınmış kayaçların, oluştuğu ilk konumları ile şu anki
olgulara dayanarak, temel prensipleri reddetmeden;
konumlarını mukayase ederek, başından geçenlerin
gözlem sonuçları ile jeoloğun zihninde oluşturduğu bilgiler
hikayesini anlatmak, yerin jeodinamik evrimini
bütününü, jeolojik kavramsal bir modelle açıklamasıdır.
doğruya en yakın yaklaşımlarla ifade etmektir.
Jeolog, yeryüzünün yaklaşık 4,5 milyar yıldan günümüze
geçirdiği değişim sürecini ortaya koymaya çalışırken,
Türkiye, Alp-Himalaya metalojenik kuşağı üzerinde
günümüzden geleceğe geçireceği değişimi de tahmin
bulunması münasebetiyle maden yatakları açısından
etmeye çalışır. Bilimini icra ederken, yeryüzünü ilgilendiren
büyük potansiyele sahiptir.
birçok parametreyi kullanır. Jeolog arzı tanımlamak için
yaklaşımlarda bulunarak modeller oluştururken, jeoloji

kozaaltin.com.tr