Page 33 - Sektörel Bakış_2. Sayı_28.05.2018

33

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun Plan projeler ve haritalar, madencilik ihtiyaçları açısından ve
“İlim ve edebiyat eserleri” başlıklı 2. Maddesinin zorunlu olarak sahaların gelişimi ve büyümesinde önemli bir
3. fıkrasında “Bedii vasfı bulunmayan her nevi yer tutmakta ve bunlar ilim ve edebiyat eseri kapsamında
teknik ve ilmi mahiyette fotoğraf eserleriyle, korunmaktadır. Plan, projelerin ve haritaların tabii olarak, telif
her nevi haritalar, planlar, projeler, krokiler, hakları korumasından yararlanabilmeleri açısından, herhangi bir
resimler, coğrafya ve topoğrafyaya ait maket estetik unsuru içermeleri gerekmemektedir. Plan, projelerin ve
ve benzerleri, her çeşit mimarlık ve şehircilik haritaların telif hakları ile korunması için sahibinin hususiyetini
tasarım ve projeleri, mimari maketler, endüstri, taşıması yani orijinal yaratımlar olması yeterlidir. 3
çevre ve sahne tasarım ve projeleri” ilim ve
edebiyat eseri olarak sayılmıştır.
Fakat eser sahibinin hususiyetini yani orijinal düşünsel fikrini
somut olarak ortaya koyduğu eser, orijinal bir plan/proje/harita
olsa bile bunlar sonucunda ortaya çıkan üç boyutlu yapı/binaların
telif haklarından yararlanabilmesi için estetik özellik taşıması
zorunludur. Dolayısı ile estetik değeri olmayan ve güzel sanat eseri
olarak sayılamayan sıradan bir bina/yapı telif hakları kapsamında
ekonomik haklar boyutunda korunmayacaktır.

Madenlerde ise estetik unsuru taşıyan güzel sanat eseri
inşasının pek mümkün olmadığı aşikârdır. Dolayısı ile bu
tip binalarda/inşaat yapılarında genel itibariyle mülkiyet
hukukuna dair kurallar söz konusu olmaktadır. Plan,
proje, harita gibi eserlerde bilimsel kurallar, plan, proje ve
haritanın yöneldiği amaçlar eser sahibinin şahsiyetinin
esere yansımasını elbette kısıtlamaktadır.

Örneğin, bu yüzden herhangi bir yağlı boya tablosu eserindeki
orijinalite, bir harita eseri değerlendirilirken aranmamalıdır. Bu
nedenle plan, proje ve haritalardaki telif hakları korumasında
sahibinin hususiyetini taşıması koşulu daha esnek yorumlanmalıdır.
Sahibinin hususiyetini taşıma kuralı yani orijinal sayılan bir eser;
daha önce hiç görülmemiş, tamamen yeni bir eser yaratımı demek
olmayıp sadece söz konusu fikri yaratımın başka herhangi birinden
kopyalanmadığı anlamına gelmektedir. 4

Dolayısı ile kopyala yapıştır yöntemi ile üretilen, matbu şekilde
hazırlanan, daha önceden anonim hale gelmiş ve orijinal hiçbir
içeriği barındırmayan plan, proje ve haritalar telif korumasından
yararlanamazlar.

3 Bozgeyik, Hayri; Fikir ve Sanat Eserlerinde Hususiyet, BATİDER, Yıl: 2009, C. XXV,
S. 3, s. 174
4 Miller, Arthur R./ Davis, Micheal H., Intellectual Property Patents, Trademarks and
Copyright in a Nutshell 2nd Edition, s.290

kozaaltin.com.tr