Page 35 - Sektörel Bakış_2. Sayı_28.05.2018

35

Şirketlerdeki plan, proje ve harita üretimleri açısından eser üzerindeki
hak sahipliğinin değerlendirilmesi de önemli bir husustur. Kanunun açık
düzenlemesine göre eğer aksi kararlaştırılmamış ise ve işin mahiyetinden
de aksi açıkça anlaşılmıyorsa, istihdam edilen personelin plan, proje ve
harita yaratımlarına ilişkin telif hakları kapsamındaki mali haklarının 6
işveren yani şirket tarafından kullanılacağı belirtilmiştir. Dolayısı ile ilgili
personelin bu fikri yaratımları aksi anlaşılmadıkça şirkete devredilmiş
kabul edilmektedir. Mali hakların böylelikle işveren sıfatını haiz şirkete
7
ait olması durumunda, telif hakları kapsamındaki manevi haklar kural
olarak eser sahibi olan istihdam edilen personele ait olmaya devam
eder. Doktrinde, mali haklardan istifade etmek için kullanılması zorunlu
olan manevi hakların, işveren şirkete devredildiği kabul edilmektedir. 8

Sonuç olarak, fikri mülkiyet hukuku madencilik alanında dahi
önümüze çıkmaktadır. Böylelikle özellikle teknik birimlerce ve
mühendisler tarafından ortaya konulan plan, proje ve haritalar
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri kapsamında eser sıfatını
taşıması halinde telif hakları korumasından yararlanmaktadır.

Söz konusu plan, proje ve haritalardan kaynaklı telif haklarının ise genel
olarak personel tarafından meydana getirildiği görülmekle birlikte eğer
taraflar arasında aksine bir anlaşma yok ise bu telif haklarına bağlı
mali haklar işveren şirkete devredilmiş sayılır. Yine personelin mali
haklarından yararlanabilmek için kullanılması zorunluluk teşkil eden
manevi hakları da örneğin haritayı kamuya sunma hakkı da doktrine
göre işveren şirkete devredilmiş kabul edilmektedir.

Söz konusu plan, proje ve haritaların ise
kaynak belirtilmeden kullanılması, yazılı
izin alınmadan elektronik, optik, mekanik
veya diğer yollarla dağıtılması, çoğaltılması
ve basılması durumunda hukuki yaptırımlar
uygulanması muhtemeldir.

5 Doğrul, Gürhan Sefa; Mimarın Telif Hakkı, Ankara 2013, s.279-280
6 Eser sahibinin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamındaki mali haklar şunlardır:
İşleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil hakkı, umuma iletim hakkı, pay (takip)
hakkı (madde 21.-25.).
7 Eser sahibinin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamındaki manevi hakları şunlardır:
Eseri kamuya sunma (umuma arz) hakkı, adın belirtilmesi hakkı, eserde değişiklik yapıl-
masını menetme hakkı, eser sahibinin zilyet ve malike karşı olan hakkı (madde 14.-17.).
8 ÖZTAN, Fırat ; Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Ankara , 2008, s. 551.

kozaaltin.com.tr