Page 46 - KOZA_4_Web

44

Altın Tarihimizden

Belgeler | 3

NİĞDE’DE BULUNAN ALTIN

MADENİNDEKİ İŞLETMENİN
SONA ERDİRİLMESİ HAKKINDA

BİR ARŞİV BELGESİ

Dr. Öğretim Üyesi Togay Seçkin BİRBUDAK

XX. yüzyılın ilk çeyreğinde Anadolu’da altın taslağı hazırlanmıştır. Osmanlı Ticaret ve Ziraat
madenciliği faaliyetlerinin yoğun olarak Ege Nâzırlığı tarafından hazırlanan bu kanun taslağı üç
bölgesinde olduğu görülmekle beraber altın maddeden oluşmaktadır.
çıkartılan yerlerden biri de Niğde olmuştur. Bu
dönemde idarî yapılanmada Konya Vilâyeti’ne Layihanın ilk maddesinde Boğadağı mevkiindeki
bağlı bir sancak hüviyetinde bulunan Niğde’de altın ve gümüş madeninde 15 seneden beri bir
bulunan altın ve gümüş madeni uzun müddet üretim bulunmadığı vurgulanarak madencilerin
emânet usulü adı verilen bir yöntem ile yani maden üzerindeki faaliyet haklarının kalmadığına
devlet adına tayin edilen bir “maden emîni” hükmedilmiştir. İkinci maddede, maden üretimine
adlı memur tarafından işletilmiştir. Ancak 1914 katılan madencilere söz konusu müddet zarfında
yılına gelindiğinde Niğde’deki bu madenin ihale elde ettikleri toplam gelirin 1/3’ü oranında bir
ile bir işletmeciye devredilmesine karar verilmiş, tazminat ödenmesi karşılığında madenle olan
bu kapsamda aşağıda Latin harflerine çevrilmiş ilişkilerinin kesilmesine karar verilmiştir. Kanun
metni sunulan bir kanun taslağı hazırlanmıştır. taslağının son maddesi ise tazminat almaya
hak kazanmasına rağmen maden idaresine
Niğde’de bulunan bu altın-gümüş madeni karşı borcu olanlara ayrılmıştır. Buna göre
Bulgardağı, Bolkardağı yahut Boğadağı olarak maden işletmesinden ilişiği kesilirken tazminat
adlandırılan mevkide bulunmaktadır. Yine arşiv almaya hak kazanmış olmasına rağmen maden
belgesinden anlaşıldığına göre 15 yıldan bu yana da işletmesine borcu olanların borç miktarlarının
herhangi bir madencilik üretimi gerçekleştirilmeyen tazminat miktarından düşülmesine ve kalan
bu madenin ihale ile işletmeciye devredilmesine miktarın kendilerine verilmesine yönelik bir karar
karar verildikten sonra madende görevli bulunan alınmıştır. Bu sürecin sorumluluğu Ticaret ve
madencilerin işlerine son verilmesi adına bu kanun Ziraat Nâzırlığı’na bırakılmıştır.

kozaaltin.com.tr